توضیحات

از واماندگی تا شکوفایی

آنتونی رابینز-کلو مدانس

مترجم: سعیده خدایی

او ده دقیقه در معارفۀ اولین جلسۀ مربیگری ما تأخیر داشت. با قضاوت بر اساس پف دودی که با او وارد اتاق شد، حدس زدم که لیندا چند ثانیه قبل از آن که در را باز کند، سیگار کشیده بود. پنج دقیقه بعد گفت: «چیزی مهم وجود دارد که می‌خواهم با شما در میان بگذارم و برای آن سه سال درمان انجام داده‌ام. درمانگرم گفت که من یک “اختلال افسردگی اساسی” دارم. او داروهای ضد افسردگی تجویز کرد و مدتی آن‌ها را مصرف کردم. نتایج ناگوار بود. بعد از مصرف آن‌ها احساس خیلی بدتری داشتم. در اعماق درونم، می‌دانستم چیزی وجود دارد که درست نیست. یکی از دوستان کتابی در مورد انیاگرام به من داد و من مجذوب موضوع شدم. آخر هفته تمامش کردم. متوجه شدم که من یک نوع چهار هستم. توضیحات آنقدر دقیق بود که احساس کردم نویسندۀ کتاب، بدون آن که حتی با من ملاقات کند، من را بهتر از درمانگری که سال‌ها داشتم، درک می‌کرد. برای من کشف این که تمایل من به مالیخولیا و نوسانات خلقی سازوکاری عادی و مورد انتظار از نوع شخصیتی من بود، موجب آسودگی خاطر بود. چیزی «اشتباه» نیست؛ چیزی که نیاز به «درمان» یا «رفع» داشته باشد.

ما تقریباً یک دهه است که با سیستم انیاگرام کار می‌کنیم و مانند لیندا خود را مجذوب دقت از انواع خودمان توصیفات کرده‌ایم. اگر بگوییم بدون آن نقشۀ باورنکردنی زندگی شخصی و حرفه‌ای ما کاملاً متفاوت به نظر می‌رسد، اغراق نکرده‌ایم. امروز اگر با سیستم آشنایی دارید، احتمالاً این احساس را می‌دانید. شیفتگی ما به قدرت این سیستم مثل آن بود که همه‌چیز زندگی و شیوه‌های مربیگری اجرایی برای داشتن انیاگرام به‌عنوان پایه خود را دوباره پیکربندی کرده باشیم. ما انیاگرام را در برنامه‌هایمان بر هزاران دانش آموز، معلمان و والدین در مدارس ابتدایی و دبیرستان در چندین کشور به کار گرفته‌ایم. بالغ بر چند سال، ما همچنین لقاح متقاطع را با سایر سامانه‌های مهم آزمایش کرده‌ایم. انیاگرام اخیراً بیشتر تحقیقات ما را به خود اختصاص داده است. این کتاب ثمرۀ این همه سال تحقیق است.

در عصر تغییرات مداوم و فشار شدید شخصی و شغلی، ما معتقدیم که برای مربیان بسیار مهم است که به بهترین ابزارهای توسعۀ در دسترس برای کمک به مددجویان خود برای رسیدن به  اهداف و رؤیاهای شخصی‌شان مجهز شوند. در سراسر این کتاب، ما نوآوری های خود را ارائه خواهیم داد؛ مدلی که از سیستم انیاگرام به‌عنوان مبنایی برای مربیگری تحول‌آفرین استفاده می‌کند. انتخاب ما از سیستم انیاگرام به‌عنوان ابزاری کلیدی در عمل دارای ویژگی‌های خاص خود است که ریشه در خوشه‌ای درحال‌تکامل از پویایی دارد: اول، پدیده‌هایی در زمینه‌های روان‌پزشکی/روان‌شناختی که در حال ‌ایجاد آن هستند، اتفاق می‌افتد که نیاز به راه‌حل‌های توانمندتر برای فشار‌های زندگی روزمره دارد.

از دهۀ ۱۹۵۰ ظهور روان‌شناسی انسان‌گرا این امید را به وجود آورد که حوزۀ سلامت روان برای اولین بار شروع به نگاه‌کردن به فراتر از مدل غالب بیماری‌محور در آن زمان کند. مدل‌های درمانی جدید مفهوم تشخیص و مشکلات افراد مرتبط با آن را به چالش کشیدند. این

رویکردهای انقلابی نسبت به خطرات ناشی از دیدن مردم به‌عنوان یک «برچسب»  به‌جای اینکه بتوانیم آن‌ها را به‌عنوان انسان ببینیم، هشدار دادند. جنبش انسان‌گرایانه انتخاب انسان و امکان خودشکوفایی را تصدیق کرد. (فرانکل، ۱۹۹۲) متأسفانه علی‌رغم پیشرفت‌های بزرگی که در دهۀ اخیر حاصل شد،

در این زمینه حرکت رو به عقب قدرتمندی وجود داشته است و ما شاهد بازگشت به مدل پزشکی پیش از فروید هستیم که در آن همۀ علت‌ها منحصراً زیست‌شناختی هستند. (شرفشتین، ۲۰۰۵) ما شاهد افزایش چشمگیر تجویز داروهای روانگردان نه‌تنها برای بزرگسالان، بلکه در حال حاضر به‌طور گسترده حتی برای کودکان هستیم. (ویس، ۲۰۰۸) والدین و معلمان هنگام مواجهه با کودکان احساس می‌کنند نمی‌توانند مدیریت کنند؛ گاهی اوقات وسوسه می‌شوند که از مواد مخدر به‌عنوان جایگزینی برای فداکاری و صبر، جایگزینی برای آموزش واقعی استفاده کنند. در حالی که اثرات شیمیایی بالقوه سمی داروهای روانگردان کم‌اهمیت جلوه داده می‌شود، این سیاست‌ها منجر به اجتماعی‌شدن باور میلیون‌ها نفر در سراسر جهان  به این شده است که راه‌حل‌های سریع و «درمان‌های معجزه‌آسا» از طریق قرص‌های جادویی واقعاً امکان‌پذیر است.(موینیهان و کاسلز، ۲۰۰۵) دوم، پدیده‌هایی هستند

که در زمینۀ مربیگری رخ می‌دهد. رشد انفجاری صنعت مربیگری امید را برای میلیون‌ها نفر که در جست‌وجوی راه‌هایی برای شارژکردن و بهبودبخشیدن زندگی خود هستند، به ارمغان آورده است. در دهه‌های اخیر مربیگری شاهد گسترش فوق‌العاده‌ای در سراسر جهان بوده و به‌عنوان ابزاری مؤثر برای دستیابی به اهداف شخصی به رسمیت شناخته شده است. با این حال، این رشد سریع همچنین پیامدهای منفی ازجمله گسترش رویکردهای ساده‌گرایانۀ «یک اندازه برای همه» به مربیگری داشته است. بسیاری از مدارس مربیگری در سراسر جهان مدام شعار «نتایج» را تکرار می‌کنند و مربیگری را به نوعی دویدن کارآمد به سمت هدف و درعین‌حال ازبین‌بردن موانع موجود در راه کاهش می‌دهند. معمولاً بر عملی و ملموس‌بودن بیش از حد تاکید می‌شود. مشکل با چنین رویکردهای مربیگری این است که اگرچه آن‌ها نتیجه‌ای عملگرایانه و نهایی و متعهد به تصویر نتایج را نشان می‌دهند، به‌طور ‌طعنه‌آمیز تنظیمات درونی افراد و سازوکار‌هایی را که کلید تولید پایدار نتایج معنادار هستند، نادیده می‌گیرند.

چگونه مربیگری انیاگرام می‌تواند در این زمینۀ دشوار کمک کند؟ نکتۀ اول که در بالا بحث شد، نیاز به روش‌های غیر آسیب‌شناسی را نشان می‌دهد که می‌توانند به افراد کمک کنند تا با اضطراب‌های عادی زندگی امروزی کنار بیایند. اینجا جایی است که مربیگری با انیاگرام می‌تواند کمک‌کننده باشد. این سیستم انواع شخصیت پیچیده نقشۀ دقیقی را در اختیار ما قرار می‌دهد که به شناسایی نه‌تنها چالش‌های اصلی که هر مددجو دارد، بلکه همچنین توانمندی بالقوۀ انسانی اکثر مردم که استفاده نشده باقی می‌ماند (نقاط قوت آن‌ها)، کمک می‌کند. این ابزاری عالی برای مربیان و مردم در حرفه‌های کمک‌رسانی است که می‌تواند به آن‌ها در الهام‌بخشی و توانمندسازی مردم برای تغییر از انطباق به رشد کمک کند. شناسایی استعداد نهفته افراد ما را تشویق می‌کند تا برای آشنایی با انسان‌هایی که با ما نشسته‌اند، بهترین انرژی‌ها و تلاش‌های خود را به کار گیریم و زمان صرف کنیم تا به آن‌ها کمک کنیم همین استعداد نهفته را رها کنند. این دقیقاً برعکس برچسب‌زدن است. تحت این طرز فکر خاص،

فرد حرفه‌ای فعالانه گوش می‌دهد تا نیازهای مددجو را بفهمد و بتواند جهان را از منظر او ببیند؛ بنابراین درمانگران مجهز به انیاگرام آگاه‌تر از آن هستند که از مواد بی‌حس‌کنندۀ آگاهی که ممکن است با فرآیند تحول معنادار تداخل کنند، سوءاستفاده کنند.

از نکتۀ دوم فوق نیاز به رویکردهای غیر قضاوتی کل‌نگر و یکپارچه و معنوی که صرفاً به‌دنبال تغییر رفتارهای سطحی نباشند، نمایان می‌شود. اینجا همان جایی است که به انیاگرام بسیار مرتبط است. سیستم به مربیان و درمانگران اجازه می‌دهد تا وارد دنیای تنوع و معنویت شوند؛ بنابراین می‌توانند دنیای غنی مددجویان خود را درک کنند. این امر آن‌ها را قادر می‌کند راهکار‌ها و مداخلات خاص را برای رسیدگی به منحصربه‌فردبودن هر مددجو و تفاوت‌های شخصی و نیازهای فردی او تنظیم کنند و این توانمندی کنجکاوی و خلاقیت سالمشان را تقویت می‌کند؛ بنابراین افراد حرفه‌ای مجهز به این ابزار کمتر مستعد ابتلا به استفاده از رویکردهای سادۀ میانبر و رفع سریع و اندازه‌ای متناسب با همه هستند.