فدریکو گارسیا لورکا
فدریکو گارسیا لورکا
فدریکو خسوس گارسیا لورکا (به اسپانیایی: Federico del Sagrado Corazón de Jesús García Lorca) (زاده ۵ ژوئن ۱۸۹۸ – درگذشته ۱۹ اوت۱۹۳۶) شاعر و نویسنده اسپانیایی است. او همچنین نقاش، نوازنده پیانو، و آهنگ‌ساز نیز بود.
فدریکو گارسیا لورکا درخشانترین چهره شعر اسپانیا و در همان حال یکی از نامدارترین شاعران جهان است.
به سال ۱۸۹۹ در فونته کا واکه روس – دشت حاصلخیز غرناطه – در چند کیلومتری شمال شرقی گرانادا به جهان آمد. در خانواده ای که پدر روستایی مرفهی بود و مادر زنی متشخص و درس خوانده. تا چهار سالگی رنجور و بیمار بود،نمی توانست راه برود و به بازیهای کودکانه رغبتی نشان نمی داد.
عشق آتشین لورکا به هنر نمایش هرگر در او کاستی نپذیرفت و همین عشق سرشار بود که او را علی رغم عمر بسیار کوتاهش به خلق نمایشنامه های جاویدانی چون عروسی خون، یرما و خانه برناردا آلبا و زن پتیاره رهنمون شد.
بدین سان نخستین آموزگاران لورکا مادرش بود که خواندن و نوشتن بدو آموخت و نیز با موسیقی آشنایش کرد، و مزرعه خانوادگی او بود که در آن سنتهای کهن آندلس را شناخت و با ترانه های خیال انگیز کولیان چنان انس گرفت که برای سراسر عمر کلید قلعه جادویی شعر را در دستهای معجزه گر او نهاد.
از او شاعری بار آورد که آگاهی عمیقش از فرهنگ عامیانه اسپانیایی حیرت انگیز است و تمام اسپانیا در خونش می تپد.
هنگامی که رژیم جمهوری مطلوب لورکا در اسپانیا مستقر شد او که همیشه بر آن بود که تیاتر را به میان مردم ببرد اقدام به ایجاد گروه نمایشی سیاری از دانشجویان کرد که نام لابارکا را بر خود نهاد.
می توان گفت مهمترین شعر پیش از مرگ او و شاهکار تمامی دوران سرایندگیش مرثیه عجیبی است که در مرگ دوست گاوبازش ایگناسیو سانچز مخیاس نوشته است.
در نخستین روزهای جنگ داخلی اسپانیا – در نیمه شب ۱۹ اوت ۱۹۳۶ – به دست گروهی از اوباش فالانژ در تپه های شرقی گرانادا در فاصله کوتاهی از مزرعه زادگاهش به فجیعترین صورتی تیر باران شد بی آنکه هرگز جسدش به دست آید یا گورش شناخته شود. لورکا اکنون جزیی از خاک اسپانیاست.
او یکی از اعضای گروه نسل ‘۲۷ بود. لورکا در ۳۸ سالگی به دست پارتیزان‌های ملی در جنگ داخلی اسپانیا کشته شد.
نمونه ای از شعر
در ساعت پنج عصر
درست ساعت پنج عصر بود
پسری پارچه سفید را آورد
در ساعت پنج عصر،
سبدی آهک، از پیش آماده
در ساعت پنج عصر،
باقی همه مرگ بود و تنها مرگ
در ساعت پنج عصر
باد با خود برد تکه های پنبه را هر سوی
در ساعت پنج عصر
و زنگار، بذر نیکل و بذر بلور افشاند
در ساعت پنج عصر
اینک ستیز یوز و کبوتر
در ساعت پنج عصر
رانی با شاخی مصیبت بار
در ساعت پنج عصر
کرنای سوگ و نوحه را آغاز کردند
در ساعت پنج عصر.
آثار
نمایشنامه «دوران نحس پروانه‌ها» ۱۹۲۰
کتاب اشعار ۱۹۲۱
نمایش نامه «ماریانا پیندا» ژوئن ۱۹۲۷
چنین که گذشت این ۵ سال ۱۹۳۱
ترانه‌های کانته خوندو
یرما ۱۹۳۴
خانه برنارد آلبا ۱۹۳۶
شاعر در نیویورک ۱۹۴۲
طلسم پروانه (نیرنگ پروانه)
قصیده کولی
زاری برای مرگ یک گاوباز
عروسکان خیمه شب بازی
ترجمه آثار به فارسی
گ‍زی‍دهٔ اشعار با ش‍ش اف‍زوده م‍ن‍ث‍ور/به ن‍گ‍ارش ب‍ی‍ژن ال‍ه‍ی/امیرکبیر، ۱۳۴۷.
آوازه‍ای کولی/ ترجمه رض‍ا م‍ع‍ت‍م‍دی/ گوتنبرگ، ۱۳۵۳.
ترانه شرقی و اشعار دیگر/ ترجمه احمد شاملو/ ابتکار، ۱۳۵۹.
نمایشنامه در س‍ه پ‍رده ۱۶ ت‍اب‍ل‍و/ ترجمه پ‍ری ص‍اب‍ری، ترجمه اشعار ی‍دال‍ل‍ه روی‍ائ‍ی/ ۱۳۷۴.
یرما. نمایشنامه/ ترجمه آزاده آل‌م‍ح‍م‍د/ نشر ف‍ردا، ۱۳۷۴.
عروسی خون/ ترجمه ف‍ان‍وس ب‍ه‍ادرون‍د/ اص‍ف‍ه‍ان: نشر ف‍ردا، ۱۳۷۷.
فدریکو گارسیا لورکا: گزیده اشعار/ ترجمه زهرا رهبانی، ن‍ازن‍ی‍ن م‍ی‍رص‍ادق‍ی/ م‍وس‍س‍ه ان‍ت‍ش‍ارات نگاه، ۱۳۷۹.
عروسی خون، یرما، خ‍ان‍هٔ برنارد آلبا/ ترجمه احمد شاملو/ چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۸۰.
م‍رغ عشق میان دن‍دان‌ه‍ای ت‍و/ ترجمه احمد پ‍وری/نشر چ‍ش‍م‍ه، ۱۳۸۱.
خانه برنارد آلبا/ ترجمه ن‍ج‍ف دری‍اب‍ن‍دری/ ک‍ارن‍ام‍ه، ۱۳۸۲.
قصیده م‍ج‍روح آب/ ترجمه رض‍ا م‍ع‍ت‍م‍دی/ نگاه، ۱۳۸۲.
در س‍ای‍ه م‍اه و مرگ / دوزبانه اسپانیایی – فارسی به ان‍ت‍خ‍اب و ترجمه. خ‍س‍رو ن‍اق‍د/کتاب روش‍ن، ۱۳۸۵.
فصلی در غرناطه/ ترجمه سعید آذین، وحید موحد/نگاه، ۱۳۸۶.
اشعار برگزیده فدریکو گارسیا لورکا/ ترجمه حسن صفدری/ ثالث، ۱۳۸۸.
لورکا. هشت نمایشنامه کوتاه/ برگردان مهدی فتوحی/نیلا، ۱۳۸۹.
غوطهٔ خاطرات، در چشمهٔ خیال / ترجمه فؤاد نظیری /ثالث، ۱۳۹۰
گزیده شعر. دوزبانه اسپانیایی – فارسی/ ترجمه زهرا رهبانی/ گل‌آذین، ۱۳۹۱.
همسر بی نظیر کفاش/ برگردان مونا مویدی/ نشر ورا، ۱۳۹۶.
افسون شوم پروانه/ برگردان مونا مویدی/ نشر ورا، ۱۳۹۶.
خانه برنارد آلبا (نمایشنامه در س‍ه پ‍رده)/ ترجمه م‍ح‍م‍ود ک‍ی‍ان‍وش
***
منبع:http://poets.ir
ویکی پدیا
http://echolalia.ir